چه لوازمی برای آموزش خیاطی نیاز هست؟

خیاطی یک هنر است که برای دوخت انواع لباس و پرده انجام می شود. لباس ها و پرده ها بر حسب سفارش دوخته شده و خیاط می تواند به تنهایی یا در کارگاه مشغول به کار شود. برای فرا گرفتن این هنر باید راجب اصول و وسایل لازم برای خیاطی آشنایی کافی وجود داشته باشد. خیاطی یک هنر است که هر چه تجربه خیاط در این زمینه بیشتر باشد و اصول آن را به درستی رعایت کند نتیجه ایده آلی را کسب می کند.در این مقاله قصد داریم نکات مهم درباه لوازم و تجهیزات درباره آموزش خیاطی ارائه دهیم.

اصول خیاطی چیست؟

بسیاری از افراد خیاطی را به عنوان کاری برای دوخت لباس های کاربردی می شناسند و با صرف وقت و هزینه به دنبال کسب آموزش خیاطی هستند اما تعداد کمی از آن ها تبدیل به یک خیاط ماهر می شوند. این هنر علاوه بر اینکه کاربرد فراوانی در زندگی دارد نیازمند داشتن مهارت و خلاقیت بالایی است.در برخی اوقات به هنگام دوخت لباس از هنرهایی مثل بافتنی، قلاب بافی، سنگ دوزی و … استفاده می شود که داشتن تجربه در این زمینه ها می تواند کیفیت خیاطی را افزایش داده و مشتری های بیشتری را جذب می کند. از آنجا که خیاط به صورت سفارشی کار می کند، باید اصول موجود در خیاطی را رعایت کرده و خلاقیت بالایی داشته باشد. بنابراین یک خیاط باید به هنگام آموزش این اصول را فراگیرد.

وسایل لازم برای آموزش خیاطی

یکی از  اصول بسیار مهم خیاطی استفاده از وسایل لازم در خیاطی می باشد. همانطور که هنر آشپزی نیازمند فراهم کردن ابزارهای لازم برای یک آشپزی بی نقص است، در خیاطی نیز چنین قاعده ای وجود دارد. چه برای فرد حرفه ای یا مبتدی باید ابزار درست و اصولی خیاطی در دسترس باشد. اگر به عنوان یک فرد مبتدی می خواهید شروع به آموزش در این رشته جذاب کنید علاوه بر داشتن همه وسایل لازم برای آموزش خیاطی باید انواع با کیفیت آن را فراهم کنید.

در نظر بگیرید که قرار است به آموزش خیاطی مشغول شوید، اما به هنگام برش پارچه قیچی شما عملکرد درستی ندارد که در این صورت پارچه شما بد برش خورده و گاهاً غیر استفاده می شود یا سوزن مناسبی برای دوخت پارچه انتخاب نکرده اید و به هنگام دوخت مرتباً سوزن چرخ شما می شکند. ممکن است نیاز به اندازه گیری برای دوخت داشته اما متر خیاطی را فراهم نکرده باشید و بسیاری از موارد دیگر که گاهاً به علت عدم آشنایی شما با وسایل لازم برای آموزش خیاطی پیش می آید. پس لازم است که آشنایی کامل با وسایل لازم برای آموزش خیاطی داشته باشید.

متر خیاطی در آموزش خیاطی

یکی از وسایل لازم برای آموزش خیاطی متر خیاطی است. مترها برای اندازه گیری مورد استفاده قرار می گیرند و از مهم ترین وسایل لازم برای آموزش خیاطی محسوب می شوند. برش و دوخت لباس ها از روی پارچه های اندازه گیری شده انجام می شود. شاید برایتان جالب باشد که هر یک سانت پارچه چقدر در خیاطی و نتیجه نهایی آن تغییر ایجاد می کند. پس اگر قرار است شروع به آموزش خیاطی کنید حتماً متر را در جعبه خود داشته باشید.

مترهای خیاطی ابزار های انعطاف پذیری هستند که برای اندازه گیری قد لباس، دور کمر، طول آستین و … استفاده می شوند. مترها در اندازه های مختلفی تولید شده که هر کدام برای نوع خاصی لباس کاربرد دارند. اگر به عنوان یک خیاط مبتدی قرار است که شروع به دوخت یک لباس کاربردی کنید مترهایی با اندازه ۱۵۰ تا ۳۰۰ سانتی متر برای شما کافی است، اما اگر قرار است لباس عروس یا پرده ای بدوزید نیاز به مترهایی با اندازه بیشتر دارید.

قیچی مناسب برای برش لباس

قیچی برش یکی از دیگر از وسایل لازم برای آموزش خیاطی است. قیچی ها برای برش پارچه کاربرد دارند. اگر قیچی شما به درستی کار نکند پارچه به راحتی برش نخورده و ممکن است پارچه خراب شود. اندازه های مختلفی از قیچی خیاطی در بازار موجود هستند که هرکدام از آن ها کاربرد مخصوصی دارند. برای برش الگوی لباس بهتر است که از قیچی های مخصوص آن استفاده شود و از قیچی پارچه چینی جدا باشد.

قیچی های ساده ای که دو طرف لبه آن صاف است و پشت و رو ندارد برای برش های معمولی استفاده می شوند. قیچی ها با لبه زیگزاکی برای چیدن پارچه و جلوگیری از ریش شده آن مورد استفاده قرار می گیرد. قیچی برش کوچک برای باز کردن شکاف، قیچی برش ضخیم که حالت قوسی داشته و برای برش پارچه های ضخیم، قیچی مخصوص برش تور و نخ چین دستی برای نخ های مانده روی لباس از انواع قیچی های موجود در خیاطی هستند.

نوع دیگری از قیچی ها یعنی قیچی های برقی نسل جدیدی از قیچی هاست که در تولیدی ها کاربرد بیشتری دارند. این نوع قیچی برای افراد مبتدی بسیار مناسب است زیرا کار با آن راحت بوده و می توان چندین لایه پارچه را در مدت زمان کوتاهی برش زد. به هنگام خرید قیچی به این نکته دقت کرده که جنس های خوب و اصل قیچی عملکرد بسیار خوبی دارند، همچنین قیچی های بزرگ مچ دست را خسته می کند بنابراین سعی کنید به هنگام خرید قیچی به عنوان وسایل لازم برای آموزش خیاطی به این نکات دقت کنید.

چرخ خیاطی

چرخ خیاطی مهمترین ابزاری است که قرار است شما لباس ها را در نهایت به وسیله آن بدوزید. معمولا در مراحل ابتدایی خیاطی از چرخ های ساده مکانیکی استفاده می شود تا هنرجو با پایه و اصول کار خیاطی آشنا شود. آموزشگاه های خیاطی خوب چرخ خیاطی را در اختیار شما قرار می دهند تا به خوبی با آن آموزش ببینید، اما داشتن یک چرخ خیاطی مناسب در خانه هم می تواند برای تمرین های خانگی به شما کمک کند.

قرقره نخ و انواع آن

نخ ها انواع زیادی دارند که برای دوخت های مختلف و پارچه ها با جنس متفاوت کاربرد دارند. انتخاب نوع نخ برای لباس در ظاهر آن تأثر می گذارد و رنگ نخ باید متناسب با رنگ پارچه انتخاب شده و کمی از آن پررنگ تر باشد. نخ ها از نظر جنس به دو دسته مصنوعی و طبیعی وجود دارند. نخ پنبه یکی از انواع نخ های طبیعی است که استفاده از آن بسیار رایج بوده و برای کوک زنی و رودوزی کاربرد دارند.

نخ های ابریشمی برای دوردوزی و گلدوزی، نخ های پشمی یا فاستونی برای دوخت پارچه های ضخیم مثل پارچه های پشمی، نخ فلزی برای تزئینات روی لباس و نخ نامرئی برای جواهردوزی روی لباس استفاده می شوند. یکی از مواردی که به هنگام خرید نخ ها به عنوان وسایل لازم برای آموزش خیاطی باید به آن توجه کنید نمره نخ است. نمره نخ ها اعدادی مثل ۲۰، ۳۰، ۴۰ و … است که بر روی جلد نخ نوشته شده و میزان ضخامت آن ها را نشان می دهد.

سوزن خیاطی و کاربردهای آن

سوزن های میله ای باریک از جنس پولاد بوده که برای دوخت و اتصال پارچه ها یا چرم و … یا برای تزئین روی لباس کاربرد دارند. بدون سوزن انجام خیاطی غیر ممکن است. سوزن ها انواع مختلفی دارند که هر کدام از آن ها کاربرد مختص به خود را دارند. سوزن های ته گرد که در یک طرف سر تیز و در طرف دیگر سر گردی دارند مانع خارج شدن سوزن از لباس می شوند و برای اتصال موقتی پارچه یا لباس بهم کاربرد دارند.

سوزن هایی که بر روی چرخ خیاطی مورد استفاده قرار می گیرند عبارتند از: سوزن های سردوز یا DC با طول کوتاه برای دوخت سریع، سوزن راستادوز یا DB با طول بلند در چرخ های صنعتی برای دوخت پارچه های ضخیم، سوزن میان دوز یا DV در چرخ های نیمه صنعتی، سوزن معمولی یا HA برای دوخت های معمولی و در چرخ های معمولی و گلدوزی و سوزن های ژرسه دوزی یا HA/DP که برای دوخت پارچه های استرج، نایلونی و ریون کاربرد دارند. سوزن ها از وسایل لازم برای آموزش خیاطی هستند و به هنگام خرید به جنس و اندازه آن توجه داشته باشید.

صابون خیاطی

صابون ها از دیگر وسایل کاربردی در خیاطی هستند که برای اندازه زدن لباس ها مورد استفاده قرار می گیرند. جنس صابون ها مومی یا روغنی می باشد که صابون روغنی برای پارچه های ضخیم بیشتر کاربرد دارند. تفاوت این دو نوع صابون این است که اثر صابون روغنی ممکن است بر روی لباس بماند اما اثر صابون گچی سریعاً و به راحتی از روی لباس پاک می شود.

بسیاری از افراد مبتدی از مداد یا خودکار برای اندازه زدن به جای صابون استفاده می کنند. استفاده از خودکار یا مداد دردسرهای خود را دارند چرا که اثر خودکار و مداد هم روی لباس می ماند و هم اینکه در بعضی موارد کم رنگ بودن آن باعث می شود که به راحتی روی پارچه دیده نشود. کم رنگ بودن یا دیده نشدن اندازه روی پارچه با مداد یا خودکار، ممکن است باعث برش اشتباه پارچه یا دوباره کاری برای زدن اندازه آن شود.

خط کش و الگوکشی

الگوکشی یکی از کارهایی است که برای رسم طرح لباس و برش پارچه از روی آن استفاده می شود. کاغذهای الگو به صورت کیلویی یا رولی به فروش می رسند. انواع مختلفی از کاغذهای الگو مناسب برای خیاطی وجود دارد که دو مورد از این کاغذها، کاغذ سفید و کاغد زرد می باشد. کاغذهای سفید قیمت پایینی دارند اما مقاومت آن ها کمتر است. کاغذهای زرد جنس مرغوب تری داشته و از درختان کاج و بامبو در ساخت آن استفاده می شود که قابلیت بازیافت نیز دارند.

برای اندازه گیری الگو به خط کش نیاز است. خط کش های خیاطی، خط کش های معمولی نیستند و  دارای کاربرد مخصوص و تنوع هستند. خط کش منحنی فرانسوی یا پیستوله یکی از انواع خط کش ها می باشد که از جنس چوب یا پلاستیک بوده و با شکل خاص خود برای رسم الگوی یقه و دور آستین کاربرد دارد. خط کش گرنل از جنس پلاستیک برای رسم الگوی فاق شلوار، کنار پهلو و باشن، گونیای محدب برای رسم خطوط صاف، گونیای مقعر برای رسم الگوی سجاف، حلقه آستین و پلیسه و خط کش مولر که دارای انحنا بوده و برای رسم الگوی دامن و شلوار خمره ای مورد استفاده قرار می گیرد، از انواع خط کش های خیاطی هستند.

رولت خیاطی

یکی دیگر از لوازمی که در خیاطی زیاد بکار گرفته می شود رولت خیاطی می باشد. که کاربرد این وسیله مخصوص علامت‌گذاری در خیاطی است که از یک چرخ دندانه‌دار فلزی کوچک و یک دسته چوبی، لاکی یا فلزی تشکیل شده و برای علامت‌گذاری روی الگو و پارچه به کار می‌رود

اتو و کاربرد آن در خیاطی

اتو از دیگر وسایل برای آموزش خیاطی می باشد که در خیاطی بسیار کاربرد دارد. اتو بخار دارای اجزایی است که برای اتوکشی مورد استفاده قرار می گیرد. میز اتو یکی از این وسایل است که برای صاف کردن درزهای لباس و پارچه استفاده می شود. از ژانت ها برای اتو کردن یقه و سر آستین، بالشتک های اتو برای اتو کردن قسمت های دارای انحنا، دستمال اتوکشی برای جلوگیری از برق افتادن پارچه و آبپاش برای مرطوب شدن پارچه و صاف شدن بهتر آن استفاده می شود.

اتو زدن لباس ها تأثیر زیادی بر شکل لباس دارد و باعث جلوه بیشتر در آن ها می شود. برای اتو کردن لباس به این نکته باید توجه شود که دمای اتو متناسب با جنس پارچه انتخاب شود. دمای خیلی کم اتو نتیجه قابل قبولی ارائه نکرده و دمای زیاد نیز در بعضی از پارچه ها باعث سوختن پارچه می شود. یکی دیگر از مواردی که به هنگام اتوکشی باید به آن توجه شود جهت کشیدن اتو می باشد. اتو باید همیشه در جهت پارچه کشیده شده و درصورت اتو زدن در خلاف جهت امکان دارد پارچه جمع شده و موجب خراب شدن شکل لباس شود.

اصول آماده سازی پارچه برای خیاطی

پس از فراهم کردن وسایل لازم برای آموزش خیاطی لازم است که اصول دیگری نیز رعایت شود. یکی از اقدامات قبل از شروع خیاطی انتخاب پارچه می باشد. خیاط باید اطلاع کامل از انواع پارچه ها و کاربرد آن در لباس داشته باشد تا بتواند لباسی با پارچه مناسب بدوزد. استفاده از پارچه بدون توجه به نوع لباسی که قرار است دوخته شود، نتیجه قابل قبولی ارائه نکرده و فقط وقت و پارچه ها را اتلاف می کند.

برخی از پارچه ها پس از شست و شو تغییر شکل می دهند، بنابراین لازم است که قبل از دوخت لباس پارچه ها شست و شو داده شود. پهن کردن پارچه برای برش دادن آن در شکل نهایی لباس تأثیرگذار است. پارچه هایی که دارای طرح و نقش هستند باید در شکل درست برش خورده و دوخته شوند چرا که عدم توجه با این نکته باعث می شود که طرح پارچه در لباس به درستی نشان داده نشود و شکل ظاهری لباس را خراب کند.

برای برش لباس باید آن را به گونه ای پهن کنید که حداقل میزان پارچه را مصرف کند. برش های اشتباه و غیر اصولی باعث افزایش هزینه های آموزش خیاطی می شود. بنابراین باید الگوها را در جای درست قرار داده و با حداقل میزان پارچه لباسی مناسب دوخت. همچنین یک خیاط باید بتواند جهت درست پارچه را تشخیص داده و آن را برش دهد.

بهترین مدرسه خیاطی

بهترین آموزشگاه خیاطی معمولا تجهیزات و لوازم مورد نیاز برای یادگیری خیاطی را در اختیار شما قرار می دهند. به عنوان مثال آکادمی ۲۰ بافت به عنوان یکی از مجهزترین آموزشگاه های خیاطی در سراسر کشور از امکانات متنوعی برخوردار است که تمام آنها را در اختیار شما قرار می دهد. با این حال توصیه ما به شما این است که لوازم و وسایل سبک و کاربردی مانند کاغذ الگو، نخ، سوزن، قیچی، رولت و غیره را خودتان تهیه کنید. اینها لوازمی شخصی هستند که نه تنها در حین آموزش خیاطی، بلکه بعدها در کار خیاطی نیز به درد شما خواهند خورد.